Mentale gezondheid

Minder eenzaamheid onder Drenten dan gemiddeld

Sociaal contact is belangrijk voor het welzijn van mensen. Mensen zijn gelukkiger en tevredener als ze regelmatig contact hebben met familie, vrienden, buren en goede kennissen. Sociale contacten dragen bij aan het geluk van mensen en kunnen hulp en ondersteuning bieden bij gezondheidsproblemen. Anderzijds kan eenzaamheid negatieve gevolgen hebben voor iemands gezondheid en welzijn.

In 2023 had 70% van de Drenten minimaal één keer in de week contact met familie, vrienden of kennissen, dat is vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde (71%). Tussen 2013 en 2023 is het aandeel mensen dat wekelijks één contactmoment of meer heeft met familie, vrienden of buren in Drenthe wel gedaald van 75% naar 70%. Deze dalende trend, die ook landelijk zichtbaar is, zette tijdens en ook na de coronapandemie in dezelfde lijn door.

In de gemeenten Borger-Odoorn en Midden-Drenthe ligt het aantal mensen dat in ieder geval één keer per week contact heeft het laagst, in Coevorden het hoogst. [1]

Eenzaamheid wordt gedefinieerd als het subjectieve ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde relaties. Mensen die minder dan één keer per week contact hebben met zowel hun familie, vrienden als buren zijn vaker sterk eenzaam dan mensen die minstens wekelijks contact hebben.

Het aandeel mensen dat zich enigszins tot (zeer) sterk eenzaam voelt, ligt in Drenthe rond de 45%. Dit geldt zowel voor de 18- tot 65- jarigen als de 65-plussers. Onder de 18- tot 65-jarigen zien we een stijgende lijn hierin, van 33% in 2012 naar 45% in 2024. Voor ouderen zien we de laatste paar jaar juist weer een daling in het percentage mensen dat zich enigszins tot (zeer) sterk eenzaam voelt, van 48% in 2022 naar 45% in 2024.

In Drenthe lijkt eenzaamheid onder alle leeftijden iets minder voor te komen dan gemiddeld in Nederland. Verder zien we binnen Drenthe dat in de gemeenten Westerveld, Borger-Odoorn en Assen de meeste mensen enigszins tot (zeer) sterk eenzaam zijn. In de gemeente Tynaarlo is men het minst eenzaam. Onder ouderen zien we een hogere mate van eenzaamheid in de gemeente Noordenveld.

Eenzaamheid onder jongeren blijft hoog

Veel jongeren in Nederland voelen zich eenzaam. In Nederland voelt bijna 1 op de 3 jongeren en jongvolwassenen zich soms tot altijd eenzaam in de afgelopen weken, en 1 op de 10 voelde zich zelfs vaak tot altijd eenzaam. In Drenthe komen deze percentages vrijwel overeen.

De afgelopen jaren is de ervaren eenzaamheid onder jongeren in Drenthe toegenomen. De coronapandemie had veel invloed op de ervaren eenzaamheid onder jongeren. Met name de emotionele eenzaamheid (het missen van een hechte band) nam door de coronacrisis duidelijk toe onder jongeren. Er is na de coronaperiode nog geen verbetering te zien.

De percentages eenzame jongeren in Drenthe lopen sterk uiteen per gemeente. Van 25% van de jongeren in Coevorden die zich soms tot altijd eenzaam voelt in de afgelopen weken, tot 37% in de gemeente Tynaarlo.

65-plussers ervaren minder stress

Stress heeft een grote invloed op hoe iemand zich voelt. Het langdurig ervaren van stress is slecht voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid. In Drenthe geeft 17% van de inwoners aan dat zij (heel) veel stress hebben ervaren de afgelopen vier weken. Dit is 3% minder dan gemiddeld in Nederland. Onder de groep 65 jaar en ouder ervaart men aanzienlijk minder stress (7%) dan onder de groep 18- tot 65-jarigen (22%). Een mogelijke oorzaak hiervan is dat ouderen minder stress hebben door werk, relatie of kinderen. Tussen 2022 en 2024 zien we een stagnatie van het percentage volwassenen in zowel Drenthe als landelijk dat (heel) veel stress heeft ervaren in de afgelopen vier weken.

Als we kijken naar de verschillen tussen de Drentse gemeenten dan valt op dat er in de gemeente De Wolden minder mensen zijn die (heel) veel stress hebben ervaren de afgelopen tijd (13%). In de gemeenten Assen, Meppel, en Hoogeveen daarentegen ligt het percentage relatief hoog (19 tot 20%).

Toegenomen risico op angst of depressie in Drenthe

In Drenthe heeft 8% van de inwoners in 2024 een hoog risico op een angststoornis of depressie*, landelijk is dit 9%. Dit is een toename ten opzichte van 2020, toen dit percentage in Drenthe nog op 5% en landelijk op 6% lag. Binnen de provincie Drenthe is het percentage volwassenen met een hoog risico op een angststoornis of depressie vooral hoog in de gemeenten Emmen(11%), Assen (10%) en Meppel (8%). In de gemeenten De Wolden, Westerveld, Midden-Drenthe, Tynaarlo en Borger-Odoorn ligt het percentage allemaal rond de 5%.

In tegenstelling tot de meeste chronische aandoeningen doen psychische gezondheidsproblemen, zoals angst en depressie, zich vaak tijdens de tienerjaren en jongvolwassenheid voor. De coronapandemie zorgde ervoor dat de psychische klachten bij deze leeftijdsgroepen verder zijn uitvergroot. Zo is er een stijging te zien onder de groep 18- tot 65-jarigen dat een hoog risico loopt op een angststoornis of depressie. Onder 65-plussers zien we deze stijging niet en is er zelfs weer een daling te zien ten opzichte van 2022. Uit een uitvraag onder het Jeugdpanel in Drenthe en Groningen in 2024 blijkt dat 33% van de jongeren van 12-18 jaar zelf last heeft (gehad) van mentale problemen. Dit zijn vaker meisjes (43%) dan jongens (24%).

*gebaseerd op een veelgebruikte vragenlijst voor de screening op angst en depressie