De Samenlevingsgerichte school: de school als spil in het dorp

Geschreven op 11 januari 2022

“Door andere partijen in de wijk of in het dorp bij het onderwijs te betrekken, neemt de school ook verantwoordelijkheid voor de wijk en het dorp waar de leerlingen wonen.”

De Willem Alexanderschool in Dalerpeel is onderdeel van het Multifunctioneel Centrum “Het Spectrum”. Veel groeperingen maken gebruik van dit gebouw. Vanuit de centrale hal kun je niet alleen naar de school, maar ook naar het dorpshuis, de dorpswinkel, de gymzaal, de uitleen van de bibliotheek en de centrale keuken. Maar ook de peuterspeelzaal, de biljartclub en de jongeren  vinden er onderdak. Eens per week is er een snackbar. Carolina Camies, directeur van de Willem Alexanderschool  en van De Wegwijzer in Geesbrug vertelt enthousiast wat de Samenlevingsgerichte school betekent.

Wat houdt een Samenlevingsgerichte school in?

Voor directie en team van de Willem Alexanderschool is de visie van de samenlevingsgerichte school niet nieuw. Peter de Vries, deskundige op het gebied van ouderbetrokkenheid en medewerker van het CPS, introduceerde het begrip al enige tijd geleden. Uitgangspunt van de Samenlevingsgerichte school is om samen met de ouders, de leerlingen voor te bereiden op de samenleving, ook op de samenleving van de toekomst. Maar er is nog een dimensie waardoor dit onderwijsconcept zich onderscheidt: de samenwerking met de omgeving van de school. Door andere partijen in de wijk of in het dorp bij het onderwijs te betrekken, neemt de school ook verantwoordelijkheid voor de wijk en het dorp waar de leerlingen wonen.

De Samenlevingsgerichte school in Dalerpeel rust op drie pijlers

De eerste pijler is ‘de school in de samenleving’

De school is er in de eerste plaats voor de leerlingen en de ouders. Om als school de spil in het dorp te kunnen zijn, moet je allereerst gezien worden, vooral door de ouders. Je moet voor de ouders open staan, zodat ze met vragen bij je terecht kunnen, zegt Carolina. De school heeft door de coronamaatregelen al langere tijd geen ouders mogen ontvangen op school en ook niet de bijeenkomsten kunnen organiseren die ze graag wil. Wel is er een middag geweest waarop de leerlingen aan de ouders de school lieten zien door in een circuit bij verschillende ‘stationnetjes’ in de school stil te staan en uitleg te geven. Ouders waardeerden deze laagdrempelige bijeenkomst enorm.

De tweede pijler is het naschools aanbod

Het team van de school vindt het belangrijk dat de kinderen leuke speelcontacten hebben in de pauzes en na schooltijd. Ze bieden de kinderen een breed keuze aanbod voor hun spel. Zo geeft de vakleerkracht gymnastiek een paar keer per jaar gymlessen in het dorp, bijvoorbeeld in de speeltuin, in het bos of in de outdoor-fitness. De jongerenwerkers komen een vaste middag in de week en bieden sport en spel aan. De buurtsportcoaches leidde leerlingen van groep 7/8 op tot schoolpleincoach. Deze leerlingen bieden in de pauzes leuke spellen aan voor de leerlingen in de lagere groepen. Het team merkt dat de leerlingen leren om goed samen te spelen , samen plezier te hebben en voor elkaar zorg te dragen.

Om het spelen in de pauzes te stimuleren bedacht het team ook het pauze-planbord. Leerlingen kunnen aangeven wat ze in de pauze willen gaan doen. Het is nog een wens van de school om materialen aan te schaffen die ook na schooltijd gebruikt kunnen worden.

De derde pijler betreft gezond leven

Het schoolfruit project valt hier onder, maar ook de Beleeftuin achter de school speelt hier een rol.

De school brengt de buitenwereld binnen

Niet alle activiteiten die deze Samenlevingsgerichte school onderneemt vallen onder deze drie pijlers. De beroepskeuzemarkt is een mooi voorbeeld hoe de school de leerlingen wil voorbereiden op de toekomst. Het uitstroomprofiel van veel leerlingen van de school is het vmbo. De beroepskeuzemarkt sluit hier op aan en neemt de profielen in het voortgezet onderwijs als onderwerp. Twee keer per jaar krijgen de leerlingen een aanbod uit één of meer van de volgende profielen: Bouw, Zorg, Natuur, Dienstverlening en Techniek.

De leerkrachten bereiden de activiteiten voor, die ze groepsdoorbrekend aanbieden. Zo werken  leerlingen vanuit de verschillende groepen samen. De school probeert een breed scala aan activiteiten aan te bieden die passen binnen het profiel. Zo maakten de leerlingen al eens kennis met het werken in een ambulance en zijn ze naar een ROC geweest bij het profiel Bouw. Ook zijn er gastlessen, zodat de leerlingen met verschillende beroepen kennis maken. De school brengt hiermee de buitenwereld naar binnen.

De samenwerking met dorpsgenoten en verenigingen

De school heeft een Beleeftuin waar ouders en vrijwilligers met de leerlingen van groep 4 een middag in de week aan het werk zijn. De leerlingen leren zaaien en oogsten, maar ook jam maken. Het team van de school heeft een aantal ideeën voor het gebruik van de tuin, die ze nog verder wil uitwerken. Zo is er contact met de dominee om de cyclus van de gewassen te koppelen aan de christelijke levensvisie en kan de Beleeftuin ook producten leveren aan de dorpswinkel. De tuin geeft bovendien een mogelijkheid aan dorpsgenoten iets terug te doen voor de samenleving.

Een andere vorm van samenwerking is ontstaan met de muziekvereniging De Breibergers. De leerlingen hebben een blaasinstrument gekregen en er zijn leerlijnen ontwikkeld voor een aantal muzieklessen. Ook wil de school in het naschools aanbod muziek aanbieden, maar door corona stagneren deze initiatieven.

Een ander voorbeeld van samenwerking is die met de gymvereniging. Deze had op enig moment een teruglopend aantal leden en is daarna in overleg gegaan met de directeur en de gymleerkracht van de school: “Wat kunnen we hieraan doen?”. Het aanbod van de gymvereniging is nu specifieker gemaakt naar de interesse en behoefte van de kinderen.

Zo zijn er veel activiteiten die illustreren hoe de Willem Alexanderschool als Samenlevingsgerichte school functioneert. Directie en team zitten vol ideeën en plannen om dit verder vorm te geven en nieuwe activiteiten te ontwikkelen.