Het is fijn in de school weer kinderen te horen en te zien

Geschreven op 29 mei 2020

“Het herhalen van de leerstof voor bepaalde leerlingen zouden we eigenlijk halverwege het schooljaar moeten doen. Nu stomen we vaak maar door.”

De scholen zijn weer open! Leerkrachten, ouders, maar vooral ook de leerlingen, zijn blij dat ze weer een paar dagen in de week naar school kunnen. En mogelijk na 8 juni weer helemaal. Scholen sluiten is ingrijpend voor alle betrokkenen en betekent een behoorlijke omslag in het geven van onderwijs. De afgelopen weken zijn dan ook voor iedereen hectisch geweest. Het thuisonderwijs moest snel worden georganiseerd. Het onderwijs op afstand werkte soms belemmerend, maar het heeft ook iets opgeleverd. Yvonne Uiterwijk Winkel, leerkracht groep 8 van CBS de Regenboog in Noordscheschut, vertelt over haar ervaringen van de afgelopen weken.

Na een dagenlange, landelijke discussie over de noodzaak de scholen wel of niet te sluiten halverwege maart, waarbij verschillende adviezen en meningen voorbij kwamen, kwam het besluit tot sluiting toch onverwacht. Yvonne vertelt dat er tijdens de dagen voorafgaand aan het besluit veel onrust was bij collega’s en ouders. In dat weekend stond de telefoon roodgloeiend en was er lichte paniek. Hoe gaat dit verder? Toen die bewuste zondagavond het besluit tot het sluiten van de scholen bekend werd, was het schoolbestuur goed voorbereid. Er lagen twee brieven klaar: een voor het geval de scholen open konden blijven en een brief voor het geval de scholen zouden sluiten. De ouders zijn die zondagavond dus snel geïnformeerd.

Uitdaging

De dag erna was het team op school om te overleggen, met de gevraagde afstand tot elkaar. Het team van de Regenboog zag de situatie als een uitdaging en had er zin in dit op te pakken. Maar ook met de nodige voorzichtigheid, want het moest wel werken bij de ouders. In de verschillende bouwen is daarna een plan gemaakt en halverwege die maandag had het team een aanpak klaar. In de bovenbouw wordt gewerkt met chromebooks. Deze kregen de leerlingen de volgende dag mee naar huis. In het online werken, werden de leerlingen ondersteund en werd meegedacht hoe thuis een werkbare situatie kon ontstaan bij ouders die ook thuis moesten werkten. De leerlingen van de onder- en middenbouw kregen langs een ‘Mac drive’ wekelijkse boekjes mee met werk voor thuis.

De beperkingen en voordelen van thuisonderwijs

Terugkijkend geeft Yvonne aan, dat het thuisonderwijs beperkingen kent, maar ook bepaalde voordelen. De beperkingen liggen vooral op pedagogisch vlak. “Het contact met leerlingen is zo belangrijk”, zegt Yvonne “De knipoog, de duim omhoog of het schouderklopje. Je kunt niet digitaal instructie geven op papier en tegelijkertijd een knipoog geven”. Wanneer een leerling iets niet begrijpt, lukt het in de groep beter om een andere weg te vinden om iets uit te leggen. Met elke leerling was er wekelijks contact. Met sommige leerlingen wat vaker. Door het individuele contact was het voor sommige leerlingen juist makkelijker aan te geven, dat ze iets niet begrepen. Binnen de groep aarzelen ze soms om dit te erkennen.

Individuele leerlingen welkom op school

De leerkrachten van de Regenboog hebben goed contact met de gezinnen en konden goed inschatten welke leerlingen het thuis lastig hebben. Deze leerlingen zijn uitgenodigd om op school te komen. Een aantal heeft hiervan ook gebruik gemaakt. Ook hebben leerlingen dit zelf aangegeven in het individuele contact en is er in samenspraak met de ouders voor gekozen de leerling in school op te vangen. “Dat we tegen een ouder kunnen zeggen ‘We weten dat het niet lekker loopt’, geeft onze goede band met de ouders aan.”
Ook wanneer een leerkracht tijdens het wekelijkse contact aan een leerling zag dat het niet goed in zijn/haar vel zat, werd daarover een gesprekje gevoerd en gezegd: “Wanneer het thuis niet lekker loopt, kun je ook op school komen”.

Groeimogelijkheid voor zwakkere leerlingen

Het team van de Regenboog heeft er voor gekozen tijdens de weken thuisonderwijs geen nieuwe instructie aan te bieden. Dit zou volgens de school niet bij alle leerlingen evengoed landen. Hierdoor is er wel een achterstand opgelopen binnen de methode. Maar omdat er bij het thuisonderwijs vooral wereldoriëntatie is gegeven, is er, nu de leerlingen weer op school zijn, meer tijd voor de basisvaardigheden. Bovendien is in die zes weken alle leerstof herhaald. Dit heeft voor de zwakkere leerlingen juist veel groei opgeleverd. Ook door het individuele contact. De leerlingen zeggen soms: “Juf, dit is fijn, want nu heb ik één op één contact”. Yvonne ziet ook dat de zelfstandigheid van de leerlingen is gegroeid in deze weken. Juist bij leerlingen waar van het niet werd verwacht. De goed presterende leerlingen zijn mogelijk minder aan bod gekomen. Zij hebben meer uitdaging nodig

Waardevolle lessen uit deze situatie

Op de vraag wat je wil vasthouden van de ervaringen in de laatste weken, geeft Yvonne aan vooral het herhalen van de leerstof voor bepaalde leerlingen als waardevol te zien. “Dit zouden we eigenlijk halverwege het schooljaar moeten doen. Nu stomen we vaak maar door”. Ook het individuele contact, waardoor een leerling gemakkelijker kan zeggen, dat het iets niet begrijpt, zouden we moeten vasthouden.
De ervaringen van de afgelopen periode heeft ook nog wel eens weer aangezet tot nadenken wat we nu belangrijk vinden. Wat willen we nou? Wat heeft meerwaarde? Moet alle leerstof persé af, of moeten we nog nadrukkelijker keuzes maken? Dat moesten we nu immers ook. Wat is blijven liggen en kan doorgeschoven worden naar het volgend leerjaar of heeft overlap met andere leerstof en kan achterwege blijven?
Nu de leerlingen weer twee dagen, of om de week weer twee en een halve dag, naar school gaan, merkt Yvonne des te meer hoe belangrijk het contact is. Hoewel niet fysiek (er wordt gebruik gemaakt van een plexiglas scherm) is de knipoog en de duim omhoog weer mogelijk.

Weten waar de leerling staat in het leerproces

In de media wordt veel aandacht besteedt aan de noodzaak tot groepsvorming en het in kaart brengen waar de individuele leerling staat. De praktijk wijst iets anders uit. Yvonne zegt door het individuele contact met de leerlingen in combinatie met de digitale registratie juist heel goed te weten, waar elke leerling staat in het leerproces en goed zicht te hebben op de denkpatronen van leerlingen. Dit stelt haar in staat nog beter en meer verfijnd te differentiëren. “Het werken aan de groepsbinding vinden de leerlingen helemaal niet nodig. Ze vinden het fijn weer op school te zijn en de houding is veel meer ‘laten we maar gewoon doen zoals we altijd deden’. De leerlingen zijn coronamoe en genieten ervan elkaar weer te zien.”

Warme overdracht van groep-8-leerlingen naar het vo

De Regenboog zorgt voor een warme overdracht van alle leerlingen van groep 8 naar het voortgezet onderwijs. Zeker ook omdat ook de eindtoets niet is afgenomen. De overgang is dit jaar mogelijk gemakkelijker voor de leerlingen, nu ze door het thuisonderwijs goed hebben leren plannen en ze gewend zijn aan het maken van huiswerk.