Hoe kunnen we het Drents dialect als thuistaal in het onderwijs gebruiken?

Geschreven op 26 november 2019

“Je krijgt leerkrachten mee door samen activiteiten te ontwikkelen en uit te voeren en dan te ervaren wat het met kinderen doet.”

Met het project ‘Bevordering Drents en Duits in het onderwijs’ stimuleert de provincie Drenthe het gebruik van de streektaal en de buurtaal als een gezamenlijk cultuurgoed. Joana Da Silveira Duarte, lector Meertaligheid en Geletterdheid en Mirjam Günther, associate lector, beiden verbonden aan NHL Stenden Hogeschool, doen samen onderzoek naar het gebruiken van het dialect in het onderwijs.
Het doel van het onderzoek is om na te gaan hoe kinderen het beste talen leren. En hoe een positieve attitude van de leerkrachten ten opzichte van de thuistalen van een kind hierbij van belang is, naast de pedagogische en didactische kennis en vaardigheden van de leerkrachten.

Streektaal als taalbasis

Beide onderzoekers zijn er een voorstander van dat het leren van taal op een natuurlijke wijze gebeurt door de didactiek aan te passen aan de kinderen. Taal leren doe je door aan te sluiten bij wat de kinderen al weten. Zo leren kinderen het Nederlands als tweede taal beter wanneer ze hun moedertaal goed beheersen. Dit geldt ook voor het spreken van streektaal als thuistaal. Dat het de moeite loont om zich hierin te verdiepen, blijkt uit een steekproef onder vmbo-leerlingen: 37 % van deze leerlingen spreekt dagelijks dialect. Daardoor vormt het dialect hun ‘taalbasis’.

Attitude van de leerkracht

De attitude van de leerkracht om Drents en andere talen te gebruiken in het onderwijs is essentieel. De leerkracht moet hiervoor open staan. Dan staat het kind open om vanuit het Drents het Nederlands te leren, is de ervaring van de onderzoekers. Zo maak je gebruik van de thuistaal om een andere taal te leren. Het getuigt van respect voor elkaars moedertaal en het verhoogt daardoor de motivatie van de leerlingen.

Activiteiten van de leerkracht

De activiteiten van mevrouw Duarte en mevrouw Günther richten zich in eerste instantie op de leerkrachten: “Je krijgt leerkrachten mee door samen activiteiten te ontwikkelen en uit te voeren en dan te ervaren wat het met kinderen doet”. Het is een vorm van onderzoekend leren met aantrekkelijke activiteiten, zoals een film of vlog opnemen. Het vergroten van de vaardigheden van de leerkrachten gebeurt vooral naar aanleiding van concrete vragen van de leerkrachten.
Als onderdeel van de eerste projectfase is er de interactieve website www.wiesneus.nl ontwikkeld. Naast achtergrondinformatie zijn er op de website liedjes, gedichtjes, prentenboeken, spelletjes en meertalige opdrachten te vinden.

Relatie met laaggeletterdheid

Beide onderzoekers vinden het de moeite waard te onderzoeken of en welke relatie er is tussen meertaligheid, waaronder het spreken van een streektaal, en laaggeletterdheid. Laaggeletterd zijn, betekent meestal laaggeletterd zijn in het Nederlands. Een ‘family literacy’-project ontwikkelen, om laaggeletterdheid te voorkomen, is één van de wensen van beide onderzoekers.

Meer informatie

06 51 55 28 02
m.thalens@gmail.com