Met de schoolsluiting op 16 maart 2020 gingen scholen over op thuisonderwijs en online lessen. Na een periode van volledige lockdown mochten scholen gedeeltelijk weer open. Dat betekende hybride onderwijs met een deel van de kinderen in de klas en een deel dat thuis de les volgde.
Trendbureau Drenthe sprak met diverse, bij onderwijs betrokken, personen en instanties. Wat hebben zij van deze periode geleerd? Wat werkt wel en wat werkt niet? En vooral hoe behoud je kwaliteit van onderwijs en hoe hou je leerlingen gemotiveerd bij onderwijs op afstand? In december 2020 spraken we David Bakker, die momenteel de verkorte pabo afrondt aan NHL Stenden.
Jij bent bijna klaar met de verkorte pabo en kan straks les gaan geven. Voel jij je genoeg voorbereid om straks ook onderwijs op afstand te geven?
“Ik heb in de afgelopen periode stage gelopen bij een school. Toen de leerlingen deeltijds weer naar school konden, heb ik afstandsonderwijs gegeven. Ik gaf toen de lessen in de klas als de leerlingen op school waren, maar ook de lessen online als de leerlingen thuis zaten. De leerlingen kregen de dagen die ze op school waren ook de instructies voor dagen dat ze online les zouden hebben. De dagen dat we online waren, hadden we altijd een gezamenlijk startmoment. Waarna de leerlingen gelegenheid hadden om vragen te stellen. Hierna gaf ik ook nog een keer extra instructie voor leerlingen die daar behoefte aan hadden.
Ik had zelf geen moeite met het geven van afstandsonderwijs. Het is vooral belangrijk dat alle leerlingen toegang hebben tot de digitale stof en dat ze bij het startmoment zijn. Waar ik tegenaan liep is dat niet alle leerlingen toegang hebben tot een computer/laptop/chromebook e.d.”
Welke strategieën zou jij straks als docent toepassen om het afstandsonderwijs goed te laten verlopen?
“Ik denk dat je vooral jezelf moet laten zien en betrokken moet blijven. Zo motiveer je de leerlingen ook. Leerlingen hebben behoefte aan contact met de docent. Ouders vinden het ook fijn om een betrokken leraar te zien. Ik zou ervoor zorgen dat er veel contact is en dat ik veel online aanwezig ben. Op die manier ben je altijd beschikbaar voor leerlingen die vragen willen stellen. Als de leerlingen zien dat jij er voor ze bent, krijgen ze meer aandacht voor school.”
Hoe sta jij tegenover het afstandsonderwijs?
“Naar mijn mening heeft het voornamelijk minder goede kanten. Op de lange termijn lijdt de kwaliteit van het onderwijs er onder. Het zijn vooral de zwakke kinderen met bijvoorbeeld een lastige thuissituatie die een achterstand oplopen.”
Denk je dat afstandsonderwijs/hybride onderwijs gaat blijven na corona?
“In het basisonderwijs niet. In het basisonderwijs is het extreem belangrijk dat de kinderen fysiek aanwezig zijn. Dat zal ook wel zo blijven.”
Zie jij ook positieve kanten of lessen voortkomen uit de periode van de lockdown?
“Ja, het heeft de leerlingen wel meer waardering gegeven voor het naar school gaan. Ook gaf het sommige leerlingen inzichten over hun eigen verantwoordelijkheid.
Als leraar was de lockdown een moeilijk schakelmoment. Bij sommige scholen duurde het wel een paar weken voordat het online onderwijs werd opgestart. Tijdens de lockdown kwam de aandacht ook te liggen op de primaire vakken. Achteraf gezien was dit geen goed idee. Als we weer afstandsonderwijs zouden moeten geven, zou ik ook aandacht besteden aan de niet-primaire vakken.”
Hoe behoud je de motivatie van leerlingen bij onderwijs op afstand?
“Naar mijn mening werd tijdens de lockdown te weinig aandacht besteed aan het groepsgevoel en plezier. Het is ook belangrijk om samen leuke dingen te doen, zodat de leerlingen ook plezier hebben in het naar school gaan.
Veel van de dingen die je op school doet, kun je online ook doen. Zo kan je, net zoals op school, de leerlingen een weekplanning bij laten houden en deze aan het eind van de week evalueren. Op school laten we de leerlingen elke week hun eigen doelen opstellen om hun autonomie te bevorderen. Dit kan online ook. Zo geef je de leerlingen ook op afstand de inzichten en de motivatie om aan dingen te werken.”
Wat bepaalt de kwaliteit van het afstandsonderwijs?
“Het is allemaal heel afhankelijk van de leraar en de instelling waar hij of zij werkzaam is. Soms heeft een leraar heel goede ideeën, maar zijn daar geen mogelijkheden voor. Het is een samenspel tussen wat je kunt en wat je wilt doen.
Alles hangt af van hoeveel geld er beschikbaar is, of er methodes zijn en of iedereen beschikt over een laptop of tablet bijvoorbeeld.”
