‘De vraag’ als vertrekpunt bij respijt- en logeerzorg

Geschreven op 1 juli 2019

“De gezamenlijke ambitie is om tot een ‘vernieuwend’ passend aanbod van respijtvoorzieningen te komen dat echt aansluit bij de vraag van ouderen en mantelzorgers in Drenthe”

Hoe kunnen we de logeerzorg in Assen en Midden-Drenthe beter benutten om ouderen en hun mantelzorgers te ondersteunen? Met deze vraag startten gemeenten Assen en Midden-Drenthe in april 2019 de pilot Logeerzorg. De pilot is een samenwerking met Zilveren Kruis, Icare, Denktank 60+ Noord, Huisartsenzorg Drenthe, Vaart Welzijn, UMCG, Proscoop en Trendbureau Drenthe. Ministerie van VWS ondersteunt de pilot met een subsidie van 100.000 euro.

Respijtzorg en logeren

Logeerzorg is een vorm van respijtzorg. Ouderen wonen steeds langer thuis en dat is mooi, maar soms ook zwaar. Zeker voor de mantelzorger. Om overbelasting bij mantelzorgers te voorkomen, bieden de gemeenten verschillende vormen van respijtzorg aan. Bij logeerzorg kunnen zorgvragers één of meerdere nachten ergens anders verblijven terwijl de zorg gewoon doorgaat. Zo wordt de mantelzorger tijdelijk ontlast van zijn zorgtaken.

Hoewel Drenthe logeerzorg grondig onder de loep neemt, zijn de samenwerkingspartners zich bewust dat logeerzorg maar een klein aspect is van de mogelijke vormen van respijtzorg. Daarom wordt logeerzorg ook binnen de pilot doorontwikkeld met oog voor het grotere geheel, zoals de verbinding met andere vormen van zorg en ondersteuning in de keten. Het belangrijkste voor doorontwikkeling is om vooral goed te blijven luisteren naar de vraag van ouderen en hun mantelzorgers, want dat is het vertrekpunt.

Landelijk momentum: 21 juni congres Respijt

Er zit gelukkig nog veel ontwikkelpotentieel in de respijtzorg. Vanuit het programma Langer Thuis stelde VWS daarom voormalig staatssecretaris Clémence Ross aan als aanjager Respijtzorg. De afgelopen maanden inventariseerde zij landelijk hoe het nu gesteld is met de kwaliteit en toegankelijkheid van respijtzorg. Waar kunnen we beter aansluiten op de behoeften van de mensen waar het om gaat en hoe kunnen we de bekendheid en toegankelijkheid verbeteren?

Op 21 juni deelde Clémence Ross tijdens een interactieve bijeenkomst in de Jaarbeurs Utrecht haar ervaringen en legde ze voorlopige aanbevelingen voor. Ingeborg Kooger van Trendbureau Drenthe was als procesbegeleider van de pilot Logeerzorg hierbij aanwezig. De drive van Ross: “Als we kunnen laten zien wat er al is en wat al werkt, kan niemand zich meer verschuilen achter ‘het kan niet’. Er is kennis nodig, een open mind, daadkracht en lef.” Deze drive spreekt de projectgroep Logeerzorg in Drenthe aan.

Enkele voorlopige aanbevelingen

• Respijtzorg beter en tijdig inzetten door ook een plan voor de mantelzorger op te zetten op het moment dat de zorgvraag van de cliënt wordt vastgesteld;
• Aansluiten bij landelijke campagnes voor meer bekendheid met respijtzorg en het bevorderen van ‘bewustwording’;
• Goede samenwerking creëren tussen gemeenten en verzekeraars binnen de huidige systeemgrenzen;
• Beschikbaarheid en toegankelijkheid van respijtzorg verbeteren door respijtzorg direct in te zetten waar nodig en financiering en verantwoording eventueel achteraf te regelen of via een ‘mixed finance’ constructie;
• Bekendheid vergroten over hoe en op welke plek respijtzorg aangevraagd kan worden;
• Aanbod beter laten aansluiten bij de wensen van cliënten en hun mantelzorgers;
• Meetbaar maken van het effect van respijtzorg om tot verbetering van het aanbod te komen.

Onderzoek en werksessies in Drenthe

Ook tijdens de pilot Logeerzorg zal de projectgroep zich hard maken voor de uitwerking van de definitieve aanbevelingen die Ross binnenkort presenteert. Tot en met september ligt de focus op het serieus nemen van de vraag en behoefte van de ouderen en mantelzorgers zelf. Want hoe goed weten we nu echt wat zij willen en belangrijk vinden? In de huidige situatie blijkt dat ook in Drenthe het gebruik van logeerzorg achter blijft bij de verwachtingen. Als start van de pilot gaat het Trendbureau Drenthe daarom op onderzoek uit: Wat zijn de oorzaken? Wat kunnen we leren van het perspectief van ouderen zelf, hun mantelzorgers en de professionals die hen kennen?

In oktober verwachten we de bevindingen van het onderzoek naar het gebruik van logeerzorg in de gemeenten Assen en Midden-Drenthe. Intussen werken we samen met lokaal en regionaal betrokken partijen[1] om de pilot inhoudelijk te toetsen. In november starten we met een aantal werksessies waarin we met de bevindingen uit het onderzoek aan de slag gaan met alle betrokken partijen in de regio.

De gezamenlijke ambitie is om tot een ‘vernieuwend’ en passend aanbod van respijtvoorzieningen te komen dat echt aansluit bij de vraag van ouderen en mantelzorgers in Drenthe.

Wil je op de hoogte blijven of meer informatie? Laat het ons weten!

[1] O.a. Samen Zorg Assen, ELV coördinatiepunt regio Assen, de Drentse Alliantie Zorg voor ouderen, Netwerk Dementie Drenthe en Drents Platform Mantelzorg