We lossen de problemen niet op, maar willen de leerlingen weerbaar maken

Geschreven op 4 januari 2022

“Kinderen moeten ‘vrij zijn’ in hun hoofd om tot leren en ontwikkeling te komen. We willen de leerlingen weerbaar maken, zodat ze kunnen omgaan met wat zich in hun leven voordoet.”

Henriët Kamies, directeur van De Aanloop in Valthermond, en Corrie Hensema, de kansencoach van de school, vertellen over het werk van de kansencoach. Voor beiden is het een nieuw onderdeel van hun dagelijks werk. Ze zijn ervan overtuigd dat de inzet van een kansencoach leerlingen kan helpen wanneer het leren belemmeringen ondervindt. Dit pionieren, het samen zoeken naar de beste methode, vinden ze allebei een mooie uitdaging.

De provincie Drenthe voert actief beleid in het kader van gelijke kansen. Onderdeel van de Sociale Agenda van de provincie is het project Kansen4kinderen. Op veel scholen is een kansencoach aanwezig, zoals in De Aanloop. De provincie werkt aan de Gelijke Kansen Agenda om samen met partners een beweging op gang te brengen om talentontwikkeling te stimuleren en kinderen en jongeren gelijke kansen te geven.

Wat doet een kansencoach?

Een kansencoach is een professional die onderdeel uitmaakt van een schoolteam. Hij of zij voegt specifieke deskundigheid toe aan het team, vooral op het gebied van educatief partnerschap met de ouders. Opvoeden en opgroeien gaat niet vanzelf. Gezinnen kunnen soms in moeilijke situaties terecht komen, die weer van invloed zijn op de kinderen in het gezin. En daarmee ook op het gedrag van een kind in de groep. Het contact met ouders daarover kan spanning geven. De kansencoach kan in zo’n situatie een ondersteunende rol spelen richting de leerling en de ouders, maar kan ook de leerkracht ondersteunen.

Voortbouwen op bestaande contacten tussen de school en zorgpartners

De Aanloop bouwt met de kansencoach voort op de contacten die er al waren tussen de school en externe partners in de gemeente Borger-Odoorn. Er is een zogeheten 1-, 2-, 3-, 4-overleg waar de directeur en de interne begeleider van de school aan deelnemen. Andere deelnemers zijn de Jeugdgezondheidszorg, de ondersteuner Passend Onderwijs en leden van het sociaal team. Nieuw in de huidige werkwijze is dat de professional vanuit het sociaal team is toegevoegd aan het team van de school. Weliswaar voor twee uur in de week, maar dit maakt wel al dat de lijnen kort zijn en er een direct contact is met de leerkrachten van de school.

De kansencoach in De Aanloop

De school heeft een hoge schoolweging en dat betekent ook een meer complexe leerlingenpopulatie. Voor de leerkrachten betekent het veel moeten investeren in de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen en daarover veel contacten onderhouden met de ouders. Nu is er de kansencoach, iemand in de school, die gesprekken kan hebben met een leerling. Ze is toegevoegd aan het team en wordt dan ook “juf Corrie” genoemd. De gesprekken met een leerling zijn er vooral op gericht om de leerling te leren hoe om te gaan met de situatie die voor deze leerling een probleem vormt. De leerkracht signaleert en draagt een leerling voor. De ouders van de leerling moeten akkoord gaan met de gesprekken en de ouders worden nauw bij de gesprekken betrokken. De aanleiding voor een traject kan heel verschillend zijn. Corrie is lid van een sociaal team en heeft al een functie als regisseur bij een aantal gezinnen. Het heel specifiek werken met een leerling binnen de schoolse setting geeft nu een andere invalshoek om aan problemen te werken. Een voordeel is ook dat andere leden van het sociaal team mogelijk andere problemen die in een gezin spelen kunnen oppakken. Henriët ziet dat de 'overload' bij de leerkrachten wordt verlicht en dat de leerkrachten zich daardoor meer kunnen focussen op hun eigenlijke taak: het geven van onderwijs. De kansencoach deelt bovendien haar kennis met de leerkrachten, zodat er ook meer deskundigheid binnen het team ontstaat.

De ervaringen tot nu toe

Zowel Henriët als Corrie spreken met veel enthousiasme over de eerste ervaringen en vullen elkaar aan wat betreft de wensen voor de toekomst. Ze zien dat de laatste jaren de contacten tussen onderwijs en zorg zijn verbeterd. Er zijn over en weer geen taboes meer en er is een open houding naar elkaar. Vertrouwen in elkaar en respect voor elkaar moet de basis zijn voor de samenwerking.

Als effecten van de samenwerking noemen ze allebei: de kinderen zijn meer open, we zetten kleine stapjes, we weten elkaar te vinden en de inzet is laagdrempelig, het hoeft niet over 10 schijven te lopen. Wanneer er een incident is in school is er direct hulp zonder allerlei formulieren in te vullen en een intake te houden.

De wensen voor de toekomst

Dit project móet slagen, zeggen beiden vol overtuiging. Het uitgangspunt moet zijn ‘wat is er nodig op een school’ en dat zou dan in het aantal uren omgezet moeten worden. Dan bereiken we dat de leerlingen die baat hebben bij deze aanpak die ook krijgen, ongeacht de uren die daarvoor nodig zijn. De kansencoach moet ingebed zijn in het schoolteam, zodat er direct aandacht is voor een leerling.

Kinderen moeten ‘vrij zijn’ in hun hoofd om tot leren en ontwikkeling te komen. Wat we willen is dat kinderen stevig de maatschappij in gaan. We zijn ons ervan bewust dat we niet de problemen kunnen oplossen, maar we willen de leerlingen weerbaar maken, zodat ze kunnen omgaan met wat zich in hun leven voordoet. We willen ze de kans geven een normaal leven op te bouwen.