Gezondheid, welbevinden en bewegen in Drenthe
Geschreven op 21 november 2022
“Met name jongeren ervaren (veel) stress en zijn minder tevreden met het leven in het algemeen. Een groot deel van de Drenten wil werken aan een betere gezondheid voor zichzelf, vaak rondom, gewicht, stress, voeding en bewegen.”
Drenten zijn over het algemeen (zeer) tevreden met hun gezondheid en het leven. Dit positieve beeld is niet voor iedereen in Drenthe gelijk. Met name jongeren ervaren (veel) stress en zijn minder tevreden met het leven in het algemeen. Een groot deel van de Drenten wil werken aan een betere gezondheid voor zichzelf, vaak rondom, gewicht, stress, voeding en bewegen. Dit blijkt uit onderzoek dat Trendbureau Drenthe deed onder ruim 6.300 Drentse inwoners over hun ervaren gezondheid en welbevinden. De uitkomsten van dit onderzoek bieden handvatten voor het positieve gezondheidsbeleid van gemeenten.
Drenten zijn over het algemeen tevreden met hun leven en algemene gezondheid
De reeks aan crisissituaties waar Drenten mee te maken hebben, zoals de coronapandemie en de torenhoge inflatie (vooral door de stijgende gasprijzen), laten steeds duidelijker het belang van een goede gezondheid naar voren komen. Daarbij gaat gezondheid niet alleen om de afwezigheid van lichamelijke klachten, maar ook om hoe mensen zich mentaal voelen, of ze zichzelf kunnen redden in het dagelijkse leven en of ze een omgeving hebben die activeert en – waar nodig – ondersteunt.
In Drenthe geven de meeste mensen een 8 aan hun algemene gezondheid en tevens aan de tevredenheid met hun leven. Gemiddeld geven de Drenten respectievelijk een 7,6 en een 7,9 voor deze twee aspecten. Opvallend is dat jongeren (18-34-jarigen) vaker een onvoldoende geven als het gaat om de tevredenheid met het leven, terwijl de tevredenheid met hun gezondheid nauwelijks afwijkt van oudere inwoners.
Positieve gezondheid varieert met opleiding en leeftijd
Drenten zijn gevraagd naar hoe het met hen gaat op het gebied van hun positieve gezondheid. Er zijn 6 pijlers die hieraan bijdragen: dagelijks functioneren, mentaal welbevinden, kwaliteit van leven, zingeving, lichaamsfuncties en meedoen.
Met name het opleidingsniveau van Drenten lijkt een bepalende factor te zijn voor positieve gezondheid. Op vrijwel alle aspecten van positieve gezondheid geven inwoners met een hoog opleidingsniveau vaker een positief antwoord dan mensen met een middelbaar of laag opleidingsniveau. Ze geven bijvoorbeeld vaker aan goed te weten hoe ze zorgen voor een goede gezondheid, zich goed te kunnen concentreren en meer vertrouwen te hebben in de eigen toekomst.
Ook de leeftijd van de respondenten lijkt van invloed te zijn op de mate van positieve gezondheid. Over het algemeen ervaren ouderen meer evenwicht, betere concentratie en zitten ze lekkerder in hun vel. Jongeren daarentegen ervaren meer zingeving in hun leven dan ouderen; zo geven ze vaker aan idealen te hebben die ze willen bereiken, te willen blijven leren en meer vertrouwen in hun toekomst te hebben dan 50-plussers. Ook geven ze aan sneller te herstellen na inspanningen en makkelijker te bewegen. Opvallend genoeg geven vooral jongeren aan dat zij problemen ondervinden met hun concentratievermogen.
Wat vinden de Drenten van hun leefstijl?
Om lekker in je vel te zitten is het ook belangrijk om met je (fysieke) gezondheid bezig te zijn. Ruim de helft van de Drenten (57,3%) geeft aan vaak bezig te zijn met gezond en vitaal blijven. Ruim 1 op de 10 is hier zelfs (bijna) altijd mee bezig. Over het algemeen gaven vrouwen vaker aan hier actief mee bezig te zijn dan mannen.
De Drentse deelnemers hechten vooral belang aan goede voeding; bijna 83,3% geeft aan dit (heel) belangrijk te vinden. Dit vertaalt zich ook in een gemiddelde zelfscore op eetgedrag van een 7,6. 3,2% geeft zichzelf een onvoldoende. Ze gaven echter wel aan minder tevreden te zijn met hun sport- en beweeggedrag: de gemiddelde score is een 6,9, waarbij 1 op de 5 zichzelf een onvoldoende geeft. Overigens geeft ruim 2 op de 3 deelnemers aan dagelijks matig intensief te bewegen. Een klein deel (16%) sport (daarnaast) dagelijks.
Gezondheidsdoelen
Maar willen we ook iets veranderen aan ons gedrag? Hebben we bepaalde gezondheidsdoelen waar we aan willen werken? Zeker! Het bereiken van een gezonder gewicht wordt het vaakst genoemd als doel om aan te werken, op de voet gevolgd door minder ongezond eten. Ook beter omgaan met stress en meer sporten/bewegen wordt door veel mensen genoemd als goed doel. Voor alle doelen geldt dat de meeste mensen dit op korte termijn (binnen 6 maanden) willen doen.
Gezonder gewicht: Het behalen van een gezonder gewicht wordt door 56,7% van de deelnemers genoemd. De jongste leeftijdsgroep (18-34 jaar[1]) is de enige groep die dit doel niet in de top 3 heeft staan.
Minder ongezond eten: 54,6% van de deelnemers wil minder ongezond eten, waarbij vrouwen dit doel vaker hebben gesteld dan mannen (56,0% tegenover 43,4%). Ook de jongere en middel- tot hoger opgeleide deelnemers geven dit doel vaker op (respectievelijk 68,8% onder 18 tot 34-jarigen tegenover 21,1% onder 75-plussers, en 51% onder middel- en hoog opgeleiden tegenover 34% onder laagopgeleiden). De vaakst genoemde reden die mensen momenteel tegenhoudt om zo gezond te eten als zij zouden willen is dat zij gezonde voeding te duur vinden.
Stress: omgaan met stress wordt door 44,9% genoemd als doel om aan te werken. Van diegenen die stress ervaren, komt dat het vaakst door studie en/of werk (49,9%) en familieomstandigheden (39,2%). Een kwart ervaart stress door lichamelijke aandoening(en), zoals ziekte of beperking. Over het algemeen ervaren jongere deelnemers meer stress dan oudere. Voor jongeren zijn de voornaamste redenen tot stress studie en/of werk, familie en financiën. Voor alle andere leeftijdsgroepen staat lichamelijke aandoening(en) in de top 3 oorzaken voor stress.
Meer sporten/bewegen: 44,1% wil meer gaan sporten/bewegen, waarbij vooral drie beweegredenen spelen: een goede/betere gezondheid, meer conditie en spierkracht, en dat het fijn is om (hierdoor) buiten te zijn. De top 3 redenen die deelnemers opgaven om minder te bewegen/sporten dan ze zouden willen: Ik heb te weinig tijd/te veel andere verplichtingen (46,1%); Ik heb niet genoeg motivatie (36,0%); Ik ben nu niet in staat om te sporten (32,8%)
Ook hebben we gevraagd van wie de respondenten hulp zouden willen bij het behalen van deze doelen. Over het algemeen vindt men dat de overheid hier geen of slechts een kleine verantwoordelijkheid in heeft. Jongere deelnemers noemen iets vaker dan de oudere leeftijdsgroepen dat een deel van de verantwoordelijkheid voor een betere gezondheid ook bij de overheid ligt. Dit geldt met name voor het stimuleren van beweging, het bevorderen van gezond eten en het verminderen van alcohol-, tabak-, en drugsgebruik.
Als we hulp zoeken dan worden de partner of huisgenoot en familie en vrienden het vaakst genoemd. Opvallend is dat buurt- en dorpsgenoten vaak worden genoemd om te helpen bij het maken van sociale contacten.
Meer informatie over de resultaten van deze panel uitvraag worden beschikbaar gesteld op de website van Trendbureau Drenthe. Houd de website in de gaten!
[1] Gehanteerde leeftijdsgroepen: 18-34, 35-49, 50-64, 65-74, 75 en ouder.
