Bevolking

In het kort

• Sinds 2015 zijn er ieder jaar meer Drenten. In 2022 steeg het aantal inwoners in de provincie Drenthe voor het eerst voorbij een half miljoen. Die groei is doorgezet in 2023.
• De bevolkingsgroei wordt met name veroorzaakt door een positief (binnenlands en buitenlands) migratiesaldo. Het natuurlijk saldo is negatief.
• Over het algemeen groeit het aantal huishoudens sneller dan de totale bevolking. De toename van het aantal huishoudens is voornamelijk te danken aan de groei van eenpersoonshuishoudens.

Drentse bevolking groeit verder

Na een periode van krimp tussen 2010 en 2014 kent Drenthe sinds 2015 weer een (beperkte) toename van de bevolking. Alle gemeenten zagen in deze periode groei, maar die groei is niet evenredig verdeeld over de provincie heen: de bevolking van Coevorden groeide bijvoorbeeld met 0,7%, terwijl de bevolking van Meppel groeide met 6,5%.

Sinds 2022 wonen meer dan een half miljoen mensen in de provincie Drenthe. Dat aantal is in 2023 opnieuw toegenomen. Op 1 januari 2024 waren er 504.129 Drenten – dat is 0,4% meer dan een jaar eerder.

De bevolking van Drenthe groeit met name door buitenlandse migratie

Migratie is de belangrijkste verklaring voor de groei van de bevolking. Sinds 2015 zijn er meer mensen gekomen dan vertrokken. Deze trend wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door buitenlandse verhuizingen. In de periode 2019-2023 was er een positief migratiesaldo vanuit het buitenland. Dit is vele malen minder dan de vijf jaar daarvoor. Dit beeld wordt bepaald door een grote uitschieter rond 2017 als gevolg van de vluchtelingencrisis.

Daarnaast is er sprake van natuurlijke bevolkingskrimp: er komen meer mensen te overlijden dan dat er geboren worden. Dit sterfteoverschot is de afgelopen jaren steeds duidelijker aanwezig in de bevolkingscijfers. Dit is een trend die de komende jaren waarschijnlijk niet zal keren, gezien de ontgroening en vergrijzing.

Bevolkingsgroei is ongelijk verdeeld over de provincie

De totale bevolkingsgroei in 2023 was relatief laag met 0,4%. In 2022 was de groei 0,9%. De bevolkingsgroei is niet gelijk verdeeld over de provincie. In 2023 zijn de gemeenten met de hoogste procentuele groei Meppel (1%) en Westerveld (0,7%). In de rest van de provincie is de bevolkingsgroei nog kleiner, variërend van marginale krimp in De Wolden (-0,09%) tot 0,5% in Emmen.

Aantal huishoudens blijft groeien

Op 1 januari 2024 waren er meer dan 226.000 huishoudens in de provincie Drenthe. Sinds 2014 is het aantal huishoudens in de provincie met 7,2% gegroeid, vooral door de toename van eenpersoonshuishoudens. Het aantal eenpersoonshuishoudens blijft naar verwachting groeien tot 2050.

Over het algemeen stijgt het aantal huishoudens harder dan de totale bevolking. Dit heeft te maken met huishoudingsverdunning, de trend dat er steeds minder personen per huishouden zijn. Hierdoor kan de bevolking afnemen, maar het aantal huishoudens nog toenemen. Het aantal huishoudens nam de afgelopen 10 jaar in Drenthe minder sterk toe dan in Nederland.

Huishoudens worden kleiner

De toename van het aantal huishoudens is voornamelijk te danken aan de groei van eenpersoonshuishoudens. Steeds meer mensen gaan zonder partner door het leven. Dit heeft deels te maken met meer scheidingen, maar ook doordat ouderen na het overlijden van hun partner alleen achterblijven. Door de groei van het aantal eenpersoonshuishoudens, wordt de gemiddelde huishoudensgrootte steeds kleiner en neemt het aantal huishoudens sneller toe dan de totale bevolking.

Vergrijzing en ontgroening zetten door

Net als in de rest van Nederland verandert de bevolkingsopbouw in Drenthe in snel tempo. Er is sprake van ontgroening (afname van het aandeel jongeren) en vergrijzing (toename van het aandeel ouderen). Ook het aantal oudere ouderen neemt toe. Dit wordt dubbele vergrijzing genoemd: er zijn meer én oudere senioren. De vergrijzing van de bevolking gaat sneller dan de ontgroening.

Een groeiende bevolking heeft meestal van alles méér nodig: meer woningen, meer voorzieningen en meer infrastructuur. Bij een veranderende samenstelling van de bevolking komen andere uitdagingen aan bod. Ontgroening en vergrijzing hebben economische gevolgen, doordat de beroepsbevolking steeds kleiner wordt, maar het beïnvloedt bijvoorbeeld ook de vraag naar verschillende type voorzieningen en woningen.

Demografische druk blijft toenemen

Door de afname van het aandeel jongeren en toename van het aandeel ouderen zijn er verhoudingsgewijs minder werkende mensen ten opzichte van het aantal niet-werkenden. Bovendien komen er door ontgroening steeds minder werkenden bij. Dit duidt op een stijging van de demografische druk (= de som van de groene [jongeren] en grijze [ouderen] druk).

Hoe hoger de demografische druk, hoe meer druk er komt te liggen bij de kleiner wordende potentiële beroepsbevolking om de huidige voorzieningen te kunnen blijven betalen. Dit zet de al krappe arbeidsmarkt verder onder druk (zie Arbeid en vrije tijd) evenals de vraag naar en behoefte aan informele zorg (zie Samenleving).

Meer Drenten met een niet-Westerse migratieachtergrond

Op 1 januari 2022 had 10,9% van de Drentse bevolking een migratieachtergrond. Dit houdt in dat deze personen zelf, of (één van) hun ouders, in het buitenland is geboren. Dit percentage is licht gestegen in de afgelopen tien jaar (met bijna 2 procentpunten), maar ligt aanzienlijk lager dan het landelijke aandeel van 25,2%.

Het aantal Drentenaren met een niet-westerse migratieachtergrond is licht gestegen naar 5,1% in 2022. Deze toename is voornamelijk te verklaren door het grotere aantal vluchtelingen dat in de provincie opgevangen wordt. Tijdens de vluchtelingencrisis in 2016 en 2017 was de stijging van het aantal mensen met een niet-westerse migratieachtergrond het sterkst. Het totaal aantal Drenten met een westerse migratieachtergrond is vrij stabiel en ligt op 1 januari 2022 op 5,8%.

De meeste inwoners van Drenthe met een migratieachtergrond wonen in stedelijke gebieden (Assen, Emmen, Meppel, en Hoogeveen).

Drenthe in de toekomst: prognoses laten afname Drentse bevolking zien

De prognoses geven een verwachting over de ontwikkelingen, ze geven een schatting weer en zijn met onzekerheid omgeven. Er is een reële kans dat de bevolking gaat groeien, maar daar staat tegenover dat de daling ook sterker kan zijn dan momenteel verwacht wordt.

Op basis van de prognoses verwachten we een afname van de totale Drentse bevolking in de komende 30 jaar. Het aandeel 65-plussers neemt toe en het aandeel jongeren wordt kleiner. De stijging van eenpersoonshuishoudens zet door. De verwachting is dat Nederland als geheel nog blijft groeien, al zwakt de groei landelijk ook steeds meer af.

Huishoudensdaling na 2030

De huishoudensontwikkeling verloopt anders dan de ontwikkeling van de totale bevolking. De verwachte afname van het aantal huishoudens is veel later en de totale verwachte afname tot 2050 is laag. De verwachting is dat het aantal huishoudens eerst nog flink toeneemt ten opzichte van nu. Daarna zet een daling in.

Meer informatie en inzichten

Meer weten over bevolking in de provincie Drenthe? Bekijk of download de Monitor Brede Welvaart Drenthe 2024 voor meer informatie en inzichten, zoals bijvoorbeeld de uitdagingen met betrekking tot het versterken van de brede welvaart in Drenthe.

Verantwoording indicatoren

Veranderingen in de samenstelling van de bevolking heeft veel invloed op onze samenleving. We hebben het dan over groei of krimp en hoe die ontwikkeling is opgebouwd, over vergrijzing of ontgroening, huishoudsamenstelling en naar de prognoses voor de komende decennia.

In de regionale Monitor Brede Welvaart van het Centraal Bureau voor de Statistiek is geen aparte dimensie ‘Bevolking’ opgenomen. Om de ontwikkelingen in brede welvaart in de juiste context te kunnen plaatsen is het essentieel om zicht te hebben op hoe de bevolking zich ontwikkelt. Een groeiende bevolking heeft bijvoorbeeld van alles méér nodig: meer woningen, meer voorzieningen en meer infrastructuur. Bij een krimpende bevolking ontstaat mogelijk juist leegstand van woningen en komen allerhande voorzieningen onder druk te staan. In deze monitor geven we daarom een beschrijving van de demografische ontwikkelingen in Drenthe. Behalve de bevolkingsontwikkeling, vergrijzing en ontgroening hebben we ook oog voor de huishoudensontwikkeling, migratie en prognoses.