De coronacrisis heeft de gezondheid en gezondheidszorg flink op de proef gesteld. De grote golf aan coronapatiënten zorgt ervoor dat zorgpersoneel overuren draait, reguliere zorg wordt uitgesteld of afgezegd, en dat mensen zelf huiverig worden om benodigde zorg op te zoeken. Ook het vele thuiszitten vraagt veel van de lichamelijke en fysieke gezondheid van Drenten.
Gezondheid is bij 18% verslechterd
18% van de inwoners van Drenthe geeft aan dat de gezondheid achteruit is gegaan. Dit kan komen door uitstellen of ontbreken van de benodigde zorg, maar ook door andere maatregelen zoals veel thuiswerken of een beperkt sociaal leven. Slechts 4% van de Drenten geeft aan dat de gezondheid is verbeterd door de coronacrisis.
Het percentage ‘totaal’ in de figuur is berekend op basis van gewogen data. Voor de overige percentages geldt dat niet.
Jongeren geraakt door psychische problemen, ouderen vooral lichamelijk
Vooral jongeren ondervinden een negatieve invloed van de coronacrisis op de lichamelijk en/of mentale gezondheid. Voor een derde van de inwoners van 18 tot 34 jaar is dit het geval. Naar mate de leeftijd toeneemt, neemt de invloed van de coronacrisis op de gezondheid af.
Jongeren ervaren voornamelijk psychische klachten. 43% van hen gaf aan hier in november mee te maken te hebben, 10% van hen in sterke mate. Ouderen ervaren met name lichamelijke klachten die hen beperken in het dagelijks leven. 51% van de Groningers van 65 jaar of ouder geeft aan hier mee te maken te hebben, waarvan 6% is sterke mate.
8% heeft één of meerdere vormen van zorg niet ontvangen
Het hoge aantal coronapatiënten zorgt voor een hoge druk op de zorg. Veel zorg voor niet-Covid patiënten wordt hierdoor uitgesteld of afgezegd (RIVM, september 2020). Van alle Drenten heeft 8% (deels) niet de zorg ontvangen die zij nodig hadden. Hierbij gaat het om zorg die niet geleverd werd of om zorg waar de inwoner zelf van heeft afgezien. (Bij 1% van de inwoners zijn beide het geval). Vooral de zorg door het ziekenhuis of een medisch specialist werd niet geleverd. Als het de eigen keus was van inwoners om af te zien van zorg gaat het met name om zorg van een huisarts of doktersdienst.
Het uitstellen of afstellen van medische behandelingen kan grote gevolgen hebben voor de gezondheid op langere termijn. Zo heeft het RIVM berekend dat door minder geleverde zorg tijdens de eerste coronagolf in Nederland minimaal 50.000 gezonde levensjaren verloren zullen gaan.
Over heel 2020 zijn er naar schatting 1,19 miljoen minder verwijzingen naar medisch-specialistische zorg gedaan dan men zou verwachten zonder crisis. Dit komt doordat mensen minder naar de huisarts gingen of konden (NZA, januari 2021).
De gevolgen van het niet ontvangen van zorg die door Drenten worden genoemd, lopen erg uiteen. Het meest worden het langer door blijven lopen met fysieke klachten en de verergering van klachten genoemd. Ook is sprake van toenemende mentale klachten en onzekerheid.
Bijna een derde van de mantelzorgers ziet negatieve veranderingen in mantelzorgtaken
28% van de leden van het Drents Panel verleent mantelzorg, het grootste deel zowel voor als tijdens de coronaperiode. Van deze groep geeft het grootste deel (62%) aan dat de mantelzorgtaken niet zijn veranderd door de coronacrisis.
Mensen die buiten hun eigen huishouden mantelzorg verlenen, ervaren vaker veranderingen dan degenen die binnen hun eigen huishouden mantelzorger zijn (respectievelijk 40% en 27%). De vaakst genoemde verandering betreft de hoeveelheid zorg die wordt verleend. Voor de één blijkt meer zorg verlenen een positieve verandering, voor de ander een negatieve. Hetzelfde geldt voor minder zorg verlenen.
